مطالعه نمادهای مذهبی در معماری تخت جمشید

نوشته‏ی حاضر مطالعه و پژوهشی پیرامون نمادهای بکار رفته در معماری تخت جمشید و ارتباط آن ها با اعتقادات مذهبی هخامنشیان می باشد. در این پایان نامه نگاهی اجمالی به نمادها و نشانه های موجود در معماری و تزیینات وابسته به معماری تخت جمشید و هم‏چنین باورهای زرتشتی و مهری هخامنشیان شده است. پس ازآن این نمادها و نشانه ها و ارتباط آن‏ها با دین های مزدیسنا و میتراییسم به تفضیل مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور نمادهای به‏کار رفته در معماری تخت جشید در سه گروه شامل نمادهای جانوری: شیر، گاو، شاهین (عقاب) و سگ، نمادهای گیاهی: سرو، نخل و لوتوس و نمادهای ترکیبی- تزیینی : فروهر، کنگره و چلیپا تقسیم شده است و معانی، مفاهیم و جای‏گاه هر کدام از این نمادها در باورهای مزدیسنا و میتراییسم مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفته است و در نهایت با اعتقادات مذهبی هخامنشیان تطبیق داده شده است. تحقیقات و مطالعات صورت گرفته بر روی نمادهای مورد نظر در این تحقیق که به روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است، نشان می دهد که در شکل گیری معماری و تزئینات وابسته به معماری تخت جمشید، علاوه بر حضور و تاثیر هنر سایر ملل و تمدن های قبل در سرزمین ایران می توان شکل‏گیری آن را با توجه به نمادهای موجود در آن، مرهون اعتقاد پادشاهان هخامنشی به مذهب دانست. هم‏چنین نمادهای به‏‏کار رفته در معماری تخت جمشید نشان می دهد، باورها واعتقادات پیروان ادیان مزدیسنا و میتراییسم بر معماری و تزیینات وابسته به معماری تخت جمشید تاثیر گذار بوده است. کلمات کلیدی: هخامنشیان، تخت جمشید، نماد، مزدیسنا، میتراییسم